Özel ders almanın en faydalı taraflarından biri size çok karmaşık görünen konuların sizden önce birileri tarafından halledilmiş ve bu deneyimlerin size aktarılıyor olmasıdır. Paragraf soruları sınava hazırlanan öğrencilerin kafasını en çok karıştıran soru tiplerindendir. OkuldanEve’deki eğitim koçları olarak özel derslerimizde birkaç basit ipucu ile zor gibi görünen bu konuyu öğrencilerimiz için kolaylaştırabiliyoruz. Bu ufak ipuçlarından özel dersler aracılığıyla ulaşamadığımız arkadaşlarımız da haberdar olsun istedik ve paragraf ile ilgili bir yazı dizisi derlemeye karar verdik. Paragraf nasıl yazılır iyi anlaşılırsa paragraf soruları kolayca çözülebilir. Bunun için biraz klişe de olsa bolca kitap okumanızı öneririz.

Öncelikle paragraf sorularını tanıyarak başlayalım. Paragraf soru kalıpları iyi anlaşılması gereken şeylerin başında gelir. Paragraf sorularını on iki başlık altında inceleyebiliriz:

Paragraf ana fikir

Paragraf içerisinde anlatılan ister bir olay olsun isterse bir düşünce verilmek istenen bir mesaj vardır. Ana fikri bulma soruları en temel paragraf sorularındandır. Ana fikir genellikle son cümlede yer alır ancak bazı paragraflarda başlarda da verilebilir.

Yardımcı fikir (olumsuz sorular)

Paragrafta çıkaralamaz soruları bu gruba girer. Bir paragrafta bir tane ana düşünce varken birden fazla yardımcı düşünce yer alabilir. Yardımcı fikirle ilgili sorular genellikle olumsuz biçimde sorulur. ‘’Hangisine değinilmemiştir? ‘’ ‘’Hangisi çıkarılamaz?’’ ‘’Hangisine ulaşılamaz?’’ gibi.

Konu

Konunun belirlenmesi ana düşüncenin belirlenmesinin ilk adımıdır. Paragrafta üzerinde durulan, hakkında söz söylenen düşünce, olay ya da duruma "konu" denir. Konuyu bulmak için "Parçada neden söz ediliyor?" , "Üzerinde durulan nedir?" , "Hakkında söz söylenen nedir?" sorularını paragrafa yöneltiriz, aldığımız cevap bize paragrafın konusunu verir.

Başlık

‘’Bu paragrafın başlığı ne olmalıdır?’’ diye bir soru tipi gelebilir. Başlık konunun ve paragrafın özeti niteliğinde olmalıdır. Yazının anahtar kelimeleri iyi bulunmalıdır.

Paragraf tamamlama / araya cümle

Bazı paragraf sorularında ise sizden paragrafı tamamlamanızı isterler ya da araya hangi cümlenin gelebileceğini sorarlar. Bu tarz sorularda şıkları değerlendirirken paragrafın akışını anlamsal ve yapısal olarak devam ettiren cümleyi seçmeye çalışmalısınız. Paragrafta cümle birleştirme soruları da buna örnek olarak verilebilir.

Paragraf oluşturma

Bu tarz sorularda size dağınık cümleler verilir ve bir paragraf oluşturmanız istenir. İlk cümle de ‘o’ .’bunlar’ gibi kendinden önceki cümleye referans olabilecek ifadeler yoktur. Genellikle konu ilk cümlede geçer, ana düşünce son cümlede verilir. Paragrafın anlam olarak bir bütün olduğuna dikkat etmeniz gerekir.

Paragrafın ikiye ayrılması

Her paragraf bir temel düşünceyi anlatmalıdır. Bu tarz sorularda genellikle iki düşünce verilir. Paragrafı iki parçaya ayırmanız gereken yer ise ikinci düşüncenin anlatılmaya başlandığı cümledir.

Düşüncenin akışını bozan cümle

Bazı sorularda da bizden düşüncenin akışını bozan cümleyi bulmamız istenebilir. Burada yapı ve anlam olarak paragrafa uyum sağlamayan cümle paragrafın akışı bozar.

Paragrafa cümle ekleme

Bazı sorularda paragrafın başına, ortasına bazılarında ise sonuna cümle ekleme sorulabilir. Paragrafa cümle ekleme sorularında parçanın anlam bütünlüğü ve yapısal bağlılığı dikkate alınmalıdır.

Duyularla ilgili sorular

Bu tarz sorularda duyu organlarımızın hangisinin kullanıldığını/kullanılmadığını sorabilir. Soruda geçen duyma, görme, koklama, tatma ve dokunma duyularını belirten "sıcak", "soğuk", "ekşi" vb. kelimelere dikkat edilmelidir.

Bir sorunun cevabı olan paragraflar

‘’Bu sözler aşağıdaki sorulardan hangisine karşılık söylenmiş olabilir?’’ şeklinde paragraf soruları gelebilir. Bir paragrafın ilk cümlesi sorudan sonra okunduğunda soru ve ilk cümle arasında bir uyum olması gerekir. Bu bakımdan genellikle konuyla ilgili bu tür sorular sorulduğu paragraftaki ilk cümleden anlaşılır.

Paragraftan yargı çıkarma

Paragraftan hareketle bazı yargılar çıkarmamız istenir. Bu tarz sorularda anlatılanların, neyi düşündürmek istediğine ve hangi amaca yönelik olduğuna göre yorumlamamız sorunun cevabını saptamamızı kolaylaştırır.

Paragraf soruları çok uzun olduğu için öğrencilere zor görünür ancak temel bir bilgi gerektirmediği ve yoruma dayalı olduğundan aslında çözülebilecek en kolay sorulardır. Bir sonraki yazımızda paragraf sorusu çözerken nelere dikkat etmemiz gerektiğinden bahsedeceğiz. Hepinize başarılar diliyoruz.

Sonraki yazıyı okumak için tıklayın: 7 Adımda Paragraf Soruları Nasıl Çözülür

Bu yazılar da faydalı olabilir:

Türkçe Nasıl Çalışılır?

YKS Edebiyat Nasıl Çalışılır?